Arno Smit z Unsplash

Lapacho, zwane również pau d’arco lub „herbata Inków”, jest napojem, którego lecznicze działanie i właściwości już dawno odkryły plemiona Ameryki Południowej i Środkowej. W tradycyjnej medycynie Indian Ameryki Łacińskiej pau d’arco do dzisiaj stosuje się niemal na wszystkie dolegliwości – na grzybicę, przeziębienie, a nawet na raka. Jednak specjaliści ostrzegają, iż lapacho może również powodować działania niepożądane oraz istnieje wiele przeciwwskazań do jego stosowania.

Pau d’arco – działanie i właściwości lecznicze

Lapacho od wieków jest stosowane przez plemiona Ameryki Południowej i Środkowej w leczeniu niemalże wszystkich dolegliwości. Odwar z kory lapacho dla plemienia Garifuna z Nikaragui jest lekiem przeciwbiegunkowym i przeciwgorączkowym. Natomiast Indianie Tikuna w Kolumbii traktują wywar z całej rośliny jako lek na malarię i anemię, jak i jako płukankę na bolące gardło. Z kolei Indianie peruwiańscy stosują wywar z kory w leczeniu cukrzycy. Pau d’arco znalazł zastosowanie również jako lek na wrzody żołądka, zapalenie stawów, oraz chorobę Parkinsona. Zwolennicy lapacho twierdzą także, iż łagodzi infekcje, redukuje stany zapalne, wspomaga trawienie, wypłukuje toksyny z organizmu, wzmacnia system odpornościowy, jak i chroni przed chorobami układu krążenia oraz nadciśnieniem tętniczym. Niektórzy stosują przegotowaną korę zewnętrznie (w postaci okładu) w leczeniu zakażeń grzybiczych, stanów zapalnych, ran i wyprysków.

Badania laboratoryjne oraz te przeprowadzone na zwierzętach ukazują, iż pau d’arco rzeczywiście wykazuje potencjalne działanie lecznicze. Zawdzięcza je m.in. takim składnikom jak kwercetyna, koenzym Q10, karnasol, kwasy hydrobenzoesowe, saponiny steroidowe oraz liczne pierwiastki mineralne (żelazo, wapń, potas, magnez oraz mangan). Jednak szczególne właściwości przypisywane są dwóm substancjom czynnym zawartym w pau d’arco – lapachol oraz beta-lapachon.

Testy laboratoryjne ukazały, iż kora z drzewa lapacho stymuluje do działania komórki układu odpornościowego (makrofagi). Inne badania wykazują, iż wyciąg z kory może zabić bakterie (m.in. paciorkowce i gronkowce) oraz grzyby (w tym Condida albicans). Naukowcy twierdzą także, iż pau d’arco działa na wirusa Herpes simplex (opryszczki) oraz różne wirusy grypy. W związku z tym lapacho może mieć właściwości immunostymulujące, a więc wzmacniające układ odpornościowy człowieka.

„Herbata Inków” – przeciwwskazania i skutki uboczne

Z badań na ludziach wynika, iż substancja czynna pau d’arco – lapachol – może zredukować krzepliwość krwi. Co więcej, może wchodzić w interakcję z lekami rozrzedzającymi krew i aspiryną, zwiększając ryzyko krwawienia. Może także przyczynić się do wzrostu ryzyka krwawienia u osób z hemofilią. W związku z tym pau d’arco nie powinny spożywać osoby z zaburzeniami krzepnięcia oraz przyjmujące leki przeciwzakrzepowe.

Badania na zwierzętach wykazują, iż lapacho może przyczynić się do upośledzenia płodu, zwiększyć ryzyko poronienia oraz powstania wad wrodzonych.